شمال نیوز: پس از آنکه دولت برنامه همکاری های جامع با چین را تصویب کرد شایعات در این باره در فضای مجازی تا آنجا بالا گرفت که گفته می شود دولت قرار است کیش و قشم را به چین بدهد ونیروهای نظامی چین در ایران مستقر شوند !

روابط بین ایران و چین از قرن ها پیش وجود داشته و بنابر گفته خود مایک پمپئو در کنفرانس خبری  25 تیر1399  قدمت روابط ایران و چین به زمانی که به ایران پرشیا گفته می شد باز می گردد.

بستر برنامه همکاری های جامع با چین بهمن 1394 و در سفر تاریخی رئیس جمهور شی جین پین به ایران فراهم شد و سرانجام در تیرماه 1399 پیش نویس 18 صفحه ای این برنامه در هیات دولت به تصویب رسید و منتظر تصویب در مجلس است.

تمامی اطلاعات در مورد این برنامه تنها از طرف ایرانی منتشر شده و در مورد تصویب این برنامه توسط چین اطلاعاتی در دست نیست.

برابر این برنامه جامع ، چین قرار است طی 25 سال با سرمایه گذاری 400 میلیارد دلار در 100 پروژه  زیربنایی از جمله در ساخت فرودگاه، بزرگراه، خط آهن و قطار سریع السیر و مترو به ایران کمک کند. همچنین چین قرار است در زمینه انرژی شامل نفت و پالایش و پتروشیمی و انرژی های تجدید پذیر در کشور سرمایه گذاری نماید.

از دیگر بندهای برنامه جامع، همکاری های امنیتی، آکادمیک و بانکی است. گسترش تجارت در منطقه از طریق مناطق آزاد همچون ماکو در شمال غرب، اروند در جنوب غرب و بنادر جنوبی و جنوب شرق از دیگر بندهای این برنامه جامع است.

بزرگترین فایده این برنامه برای چین تضمین تامین نفت با قیمت مناسب است. چین بزرگترین وارد کننده نفت جهان می باشد و به جز از روسیه تمامی نفت چین از طریق دریا حمل می شود . با بالا گرفتن تنش بین چین و آمریکا در دریای چین جنوبی و مناقشات چین و برخی همسایگانش، امنیت کشتیرانی چین از طریق تنگه مالاکا با تهدید رو به روست و در صورت حصول این توافق، خط لوله نفت بین ایران و چین از طریق پاکستان امنیت انرژی چین را تضمین خواهدکرد و در کوتاه مدت و تا احداث خط لوله، ایران این مزیت را به چین می دهد که به دور از تنش های خلیج فارس از طریق بندر جاسک نفت حمل کند. 

از بزرگترین موانع بر سر این توافق مخالفت امریکاست. تنش روابط بین ایران و امریکا از یک سو و از سوی دیگر تنش بین چین و امریکا هم طی سالهای اخیر به شدت رشد کرده و علی الرغم آنکه طی دهه ها چین و امریکا بزرگترین شریک های تجاری بودند اکنون با تغییر نگرش و در جهت تامین منافع اقتصادی ، سیاست مقابله با چین از سوی آمریکا در حال اجراست.

اگر برنامه جامع ایران چین به اجرا درآید تحریم های آمریکا علیه کشور تا حد زیادی بی اثر خواهد شد و این امر در کنار جنگ تجاری، تنش های دریایی چین جنوبی و مسئله هنگ کنگ و تایوان به تنش روابط بین چین و امریکا خواهد افزود.

در حال حاضر الگوی جدیدی از روابط بین الملل شکل گرفته که در یک سو امریکا و سوی دیگر چین قرار دارد. ایران نیز طی سال های گذشته توانسته توانمندی خود را در خاورمیانه را گسترش دهد و حال، تعمیق روابط ایران و چین هم به تثبیت قدرت ایران می انجامد و هم فشارها  بر چین در تقابل با آمریکا را کاهش می دهد چرا که امریکا در دریای چین جنوبی ناوگان نظامی عظیمی مستقر گرده و پس از گسترش همکاری های نظامی ایران و چین ، بنابر در خواست هم پیمانانش در خاورمیانه ، مجبور خواهد شد قسمتی از آن ناوگان را به خلیج فارس اعزام نماید.

از دیگر سو با نزدیکی بیشتر بین ایران و چین می توان بیش از پیش الگوی توسعه چین را بیاموزیم. بزرگترین شریک های تجاری چین ؛ آمریکا ، اتحادیه اروپا بخصوص آلمان ، ژاپن و کره جنوبی هستند. چین توانسته با بیشتر کشورهای دنبا بخصوص کشورهای پیشرفته روابط نزدیک ایجاد و از آنها به نفع خود بهره ببرد برای چین سیاست و اقتصاد یکسان هستند و روابط بین المللی و توسعه خود را بلند مدت و براساس برنامه 100 ساله اول و 100 ساله دوم که به برنامه های پنج ساله تقسیم شده تعریف کرده اند.

ما متاسفانه برنامه توسعه بلند مدت نداشته ایم و هر چند برنامه ریزی پنج ساله و 20 ساله می کنیم اما به آن پایبند نمی مانیم و فرصت ها را هدر می دهیم .

در روابط بین الملل نیز دیدگاه بلند مدت نداشته ایم و شاید قسمتی از ترس جامعه نسبت به قرارداد 25 ساله با چین از همین موضوع و نداشتن دید بلند مدت نشات می گیرد. در دور قبلی تحریم ها چین در کنار ما بود و کمک شایانی به ما کرد اما بعد از برجام روابط با چین به سردی گرایید و حال در دور جدید تحریم ها از چین انتظار کمک داریم. در 1398 تجارت کشور با چین به 23 میلیارد دلار سقوط کرد و انتظار می رود سال جاری بیشتر افت کند و رکورد کاهش تجارت در 10 سال اخیر با چین را بشکند.

 در سطح اجتماع نیز اطلاع از چین بسیار محدود است در دهه ی 1350 و 1360 چین نسبت به ما فقیر و عقب مانده بود اما طی چهار دهه اخیر با رشد خیره کننده تبدیل به بزرگترین اقتصاد دنیا بعد از امریکا شده است.

نزدیکی به قدرت های بزرگ دنیا  از جمله چین برای کشور و مردم ما منافع بیشماری خواهد داشت وایجاد توازن در ایجاد رابطه بین شرق و غرب استقلال کشور را تضمین می کند اما از آنجا که بخشی از اطلاع رسانی در دست رسانه های فارسی زبان غربی و پیام رسان های آنهاست سعی در ایجاد ترس و تحریک احساسات وطن پرستی مردم علیه این گونه توافق نامه ها  دارند، از طرف دیگر شاید به هنگام امضاء تفاهم نامه با کشورهای غربی نیز از این دست شایعات از طرق دیگر و ازسوی دسته دیگری رسانه ها اشاعه یابد اما آنچه اهمیت دارد به دور از هیاهو و شایعات باید زیر پرچم ملی کشور، متحد و یک صدا ، در پی تامین منافع ملی و پیشرفت کشور به جلو حرکت کنیم.